فرش در نقش یکی از نمادهای اصالت در کشور ما و رفوگری و ترمیم شیرازه فرش نیز به عنوان یکی از هنرهای مکمل قالی بافی، همواره تاریخچه ای مرتبط با هم دارند. اصلی ترین راز رفوگری این است که به شکلی خلاقانه و پر از ظرافت تمام آسیبهای وارد شده به فرش و قالی را ترمیم می کند، چنان که گویی آسیبی در کار نبوده است. شناخت روش ها مانند دستی یا ماشینی بودن، سطحی یا عمقی بودن و در نظر گرفتن اولویت انجام مراحل، نیز بخش دیگری از این تکنیک ها محسوب می شوند. در این مجال به تفصیل در مورد چگونگی و چرایی رفوگری همچنین فنون و ابزار مورد نیاز این حرفه به خوبی آشنا می شویم.
چرا فرش و قالی ما نیاز به رفوگری یا ترمیم شیرازه دارد؟
تعمیر صدمات، پارگی و آسیب های وارد شده به فرش، سبب پیدایش حرفه رفوگری و رفع ایرادهای این کالای اساسی شد. در واقع رفوگری را می توان ترمیم و نوسازی در قسمت های مختلف یک قالی دستبافت یا ماشینی همچون ریشه، چله یا بافت نامید. نتیجه این فعالیت پوشاندن و کمرنگ کردن عیوب و نواقص آسیب دیده است که تنها با تخصص یک رفوگر کاربلد و حرفه ای در یک مرکز معتبر و مجهز انجام می شود. در کنار ارائه خدمات قالیشویی تخصصی در شعب مختلف مجموعه ماندگار مثل موسسه خوش نام قالیشویی ماندگار قم، خدمات درخشانی در حوزه رفو و ترمیم شیرازه نیز عرضه می گردد. نکته جالب توجه اینکه رفو یا ترمیم شیرازه مختص قالی های قدیمی نیست و گاهی قالی جدید ما نیاز به ترمیم دارد. بنابراین شناخت مراکز زبده و خوش سابقه برای رفوگری هم خالی از لطف نیست. در ادامه عوامل مهمی که سبب آسیب و پارگی فرش ها می شوند لیست می کنیم:
ایجاد حوادث ناگهانی
برخی از اتفاقات غیر قابل پیش بینی مثل رنگ پس دادن فرش، ریختن رنگ روی آن، سوختگی یا بید زدگی موجب می شوند که این کالا دچار آسیب یا پارگی شود. در چنین مواقعی می توان به جای تعویض یا دور انداختن فرش نسبت به رفو اقدام کرد.
کهنگی
طبیعی ترین، شایع ترین و رایج ترین دلیل پارگی های قالی که بر اثر گذشت زمان به وجود می آید کهنه شدن این وسیله است. نازک شدن و پوسیدگی تار و پود فرش سبب می شود که بر اثر کوچکترین جابجایی یا ضربه دچار پارگی شود.
رطوبت بیش از حد
یکی از دلایل مهمی که فرش را کهنه و آسیب پذیر می کند رطوبت است. ریختن آب و ماندن آن در الیاف یا خشک نکردن کامل فرش ها پس از شستشو می تواند منجر به رنگ پریدگی یا گسستگی نخ های این اقلام گرانبها گردد.
استفاده غیر اصولی
پهن کردن فرش در شرایط غیر استاندارد و رفت و آمدهای مکرر در طی زمان یکی دیگر از عللی است که آن را شکننده و آسیب پذیر می کند. چنین هشداری خبر از سایش و پارگی قریب الوقوع این کالا می دهد. همچنین گیر کردن این وسیله به مبلمان یا کمد نیز می تواند تار و پود آن را تحت تاثیر قرار دهد.
تاثیر نور آفتاب
اگر قالی های شما در معرض نور آفتاب قرار دارند، بافت و الیاف آنان ضعیف می گردد. بنابراین احتمال خراشیدگی و پارگی نیز بیشتر می شود.
شستشوی ناصحیح
استفاده از شوینده های قوی یا محلول های شیمیایی در کنار روش های غیر تخصصی شستشو نیز یکی دیگر از عواملی محسوب می شود که روی طول عمر و دوام فرش ها تاثیر زیادی دارد.
رازهای حرفه ای رفوگری و ترمیم شیرازه فرش
اولین قدم پس از شناسایی آسیب فرش و قالی اعم از دستبافت یا ماشینی، یافتن یک رفوگر حرفه ای و مجرب است. امروزه با افزایش دغدغه ها و مشغله مردم، برخلاف گذشته زمان و انرژی لازم برای انتقال این کالا به مراکز تخصصی رفوگری و پیگیری کار در اختیار نیست. از طرفی اصولا با رشد زندگی ماشینی و سطح نسبی رفاه، کمتر کسی این زحمت را متقبل می شود که به صورت شخصی چنین پروسه ای را دنبال کند. پس راز اصلی یک رفوی متفاوت و رضایت بخش، یافتن درگاه های آنلاین با خدمات گسترده است. زیرا با یک تماس، تمامی صفر تا صد کار را در محل یا مرکز قالیشویی انجام می دهند. در این خصوص و در جهت یافتن یک مرکز معتبر برای رفوگری می توانید مقاله نکات ضروری برای انتخاب بهترین قالیشویی آنلاین را مطالعه بفرمایید. همچنین با معرفی نکات طلایی این هنر اصیل و کارآمد، شما را در حل چالش پارگی یا صدمه ارزشمندترین کالای منزل، یاری می دهیم:
انواع روش های رفوگری و چگونگی انتخاب آن
روشی که یک رفوگر با تجربه بر می گزیند با توجه به میزان خسارت، نوع بافت و ارزش فرش است. در واقع بسیار اهمیت دارد که کسی که این تعمیرات را انجام می دهد بداند به کمک کدام ابزارها و نخ های هم جنس با الیاف اصلی با دقت و ظرافت ماموریت خود را به سرانجام برساند. زیرا صاحب فرش دوست دارد رفو به شکلی باشد که گویی این قالی هرگز آسیبی ندیده و کاملا نو و سالم است. همچنین برخی اوقات صدمه تا حد تعویض بخش های بزرگی از بافت پیش می رود و در کنار هنر دست به ماشین آلات کاربردی نیز نیاز داریم. بنابراین نقش تشخیص درست و مهارت رفوگر در این بخش مشخص می گردد. رفوگری سنتی یا ماشینی و مدرن، وصله زنی یا جایگزین کردن بخش های آسیب دیده، تقویت یا بازسازی شیرازه و ریشه فرش روش های متفاوت این حرفه را تشکیل می دهند.
تفاوت رفوگری با دیگر تعمیرات فرش
رفوگری را می توان هنری معرفی کرد که به بازسازی ساختار اصلی قالی می پردازد و با تعمیراتی همچون لکه گیری و پرداخت تفاوت دارد. ترمیم شیرازه نیز به عنوان حاشیه بافته شده در کناره های فرش مستلزم استفاده از تکنیک های مناسب چون دوختن یا در مواردی تعویض کامل شیرازه است. این مهم در تقویت کناره های قالی و جلوگیری از ریش ریش شدن آن تاثیر بسزایی دارد. پس رفوگری و ترمیم شیرازه بر خلاف تعمیراتی که تنها در حفظ ظاهر این وسایل اهمیت دارند به تعمیر قسمت های از دست رفته و بازگرداندن انسجام کلی قالی ها می پردازند.
توجه به ترتیب و انجام مراحل
از دیگر رازهای حرفه ای رفوگری و ترمیم شیرازه فرش در نظر گرفتن اولویت مراحل و انجام درست آنان است. در واقع متخصصان این هنر با رعایت ترتیب و دقت در انجام مراحل، حفظ ارزش و افزایش طول عمر آن را تضمین می کنند. این مراحل به ترتیب زیر پیش می روند:
- بررسی میزان آسیب
بدون شک نخستین و مهم ترین مرحله در فرآیند مورد نظر تشخیص میزان و نوع آسیب اعم از پارگی، سوختگی، پوسیدگی، بید زدگی یا موارد دیگر است. میزان و نوع آسیب تعیین می کند که چه تکنیکی برای کار بهتر جواب می دهد یا اصولا آیا این فرش قابل رفو هست یا خیر.
- انتخاب متریال مناسب
در مرحله بعد نخ ها از نظر همخوانی با جنس، رنگ یا میزان ضخامت انتخاب می شوند. گزینش درست مواد اولیه نقش بسزایی در حصول نتیجه یکدست و طبیعی دارند.
- ترمیم قسمت های آسیب دیده
در این مرحله ترمیم به شکل سطحی یا عمقی انجام می شود. یعنی تار و پودهای از بین رفته دوباره جایگزین می شوند. قسمت هایی که باید دوخته شوند نیز با دقت رفو می گردند. اگر قالی شما بید زده یا سوراخ شده باشد نیز باید این نواحی به شکلی طبیعی و مستحکم پر شوند.
- بازسازی طرح و رنگ
این تکنیک حساس نیز برای هماهنگ سازی و همخوانی تمام بخش های فرش با هم به کار می رود. استادان حرفه ای برخی طرح های از دست رفته را دوباره اجرا می کنند.
- تثبیت و مقاوم سازی
در نهایت این اثر هنری باید با ترفندهای خاص مقاومت، در برابر سایش و فرسودگی تثبیت شوند. این روش ها شامل اتوکشی، آهار زدن و پرداخت نهایی هستند.
ابزار تخصصی و کاربردی مورد نیاز برای رفوگری
ابزارهای متنوع و با عملکردهای گوناگون برای کار رفوگری وجود دارند که متخصص بسته به نیاز و کارآیی از آنها استفاده می کند. پرکاربردترین این وسایل شامل انواع نخ و سوزن، درفش، قیچی، قیچی، قلاب، دم باریک، تخته، میخ و چکش یا میخ کش و اتو هستند.
مقایسه رفو فرش دستبافت و ماشینی
شاید بتوان مهم ترین تفاوت میان رفوگری فرش دستبافت و ماشینی را در شیوه انجام آنها معرفی کرد. در یک فرش ماشینی می توان مراحل ترمیم را به عملکرد دستگاه های تمام اتوماتیک سپرد، در حالی که یک قالی دستبافت توسط یک استادکار ماهر رفو می شود. همچنین تفاوت دیگر در رابطه با الیاف مورد استفاده است. به عنوان مثال نخی که برای رفوی فرش دستبافت مورد استفاده قرار می گیرد پشم، پنبه یا ابریشم است، در مقابل نخی که برای فرش های ماشینی انتخاب می گردد آکریلیک یا پلی استر است.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش شد رازهای یک رفوگری یا ترمیم شیرازه فرش حرفه ای در اختیار خواننده دغدغه مند قرار گیرد. در همین راستا افتخار داریم برگ زرین دیگری از خدمات وسیع و بی نظیر مجموعه بزرگ قالیشویی ماندگار در حوزه رفوگری را معرفی کنیم. تنها با یک تماس بهترین خدمات با نازلترین قیمت در اسرع وقت به هموطنان عزیز ارائه می گردد.
بدون دیدگاه